ईलाका प्रहरी कार्यालय हलेसीले २०७८ कातिक १५ गते एउटा अभियान चलायो । ईलाका प्रहरी कार्यालय हलेसीले नगरपालिकाको केहि स्थानहरुबाट स्थानीयहरुको घरबाटै जाँड, रक्सि बरामत गरि नष्ट गर्ने अभियान सायद सम्पुर्ण राई समुदायको लागि असह्य भएर नै होला सामाजिक सञ्जालमा ब्यपक बनेर सामाजिक सञ्जालहरुमा अभियान सकिन साथ नकारात्मक भनाईहरु छ्यापछ्याप्ती भायो । यी भनाईहरुलाईलाई यहा जस्ताको तस्तै राखिएको छ । प्रहरी प्रशासनले त हाईकमान्डको आदेश मानेहोलान् तर सोहि नगरपालिकाका एक निर्वाचित वडा अध्यक्ष समेत बोतल, घ्याम्पाबाट जाँड रक्सि जफत गर्नमा सहभागी भएकाले पनि यो बिषय अलि पेचिलो बन्न गएको महसुस गरियो ।
मैले मेरो फेसबुक आईडिमा आबद्द मित्रहरुले सार्वजानिक गरेका भनाईहरु यहा उल्लेख गरेको छु ।
१) यूवा नेता रविन खम्बु “अब खोटाङमा कोदोको रक्सी (आराखा) को गुणस्तरमा लागौ बहुराष्ट्रिक्ष् कम्पनीको उत्पादनले गाउको पैसा सबै लगिसक्यो । यसलाई सबै राक्न सकिदैन तर हामी सबै लाग्ने हो भने क गर्न सकिन्छ । कम्सेकम खोटाङ बाहिर जिल्लाको मान्छे आउदा खोटाङविशेष कोदोको रक्सी खानै पर्छ भन्ने मान्यता स्थापित गरौ । हामीमा पनि बैमानी छ । कोदोको भनेर चामलको रक्सी बेच्ने गर्छौ । खानेले पनि कोदोको रक्सी खोज्छौ । १०० रुपियाँ पनि १ बोतलको महंगो भयो भन्छौ । । हामीमा पनि तालमेल हुन आवश्क छ । अहिले कोदो नै महँगो छ । १ सय रुपियाँमा कोदोको रक्सी बनाएर बेच्न सक्दैन । हामी बहुराष्ट्रिय कमपनीको रक्सीलाइै बोतलको १ हजार रुपियाँ तिर्न तयार हुन्छौ भने कोदोको रक्सीलाइै बोतलको २ देखि २ सय ५० सम्म तिर्न कन्जुस्याई तर्नु हुदैन । अब याजनाबद्द भएर कोदोको रक्सी गुणस्तरमा लागौ । कसैले हस्तक्षेप गरे सामूहिक प्रतिकार गरौ । कोदोको रक्सी बनाउन पाउने कानुन बनाउन दवाव दिन सबै क्षेत्रबाट लागौ । अब खोटाङमा हाम्रो अगुवाईमा गणस्तरीय कोदोको रक्सी बनायनृ काममा लाग्ने छौ” ।
२) शिक्षक तथा समाजसेवी हेम नाछिरिङले भने वडाध्यक्ष चईन्द्र राईलाई लक्षित गर्नुहुदै भन्नु भयो “तपाई गज्जवले फस्नुभयो अध्यक्षज्यू, तपाईको यो हाँसो गलत ठाउँमा भयो । जुन कानुन गलत छ त्यसलाई लागु गर्नु त गलत नै हो । जसले यो कार्य गराउन प्रोत्सोहान ग¥यो उ यतिबेला गज्जबले हास्दै होला” ।
३) महिला अभियानकर्मी हरी तिलुङनी “होइनौ यो जाँड रक्सी बरामतगरेको पोष्टले त तहल्कै मच्यायो । हेरेर पढेर बस्दै दिन बित्यो । ब्याण्ड होईन ब्राण्डेड बनाउनु पर्छ, यो आम गरिव महिला तथा परिवारको बाध्यता हो, किराती संस्कारहो । हो सबैले हो ÷होस भन्नेनै हो । तर के हो, के हो भन्ने लहैलहैमा सबैले भेडा बन्ने ? नकारात्मक टिप्पणी मात्रै गर्ने ? के सहि हो त ? बहस गर्ने बुद्दी कसैको नआउने ? यसलाई ब्राण्डेड बनाउने पनि प्रकृया होला त्यता ध्यान कसैको नजाने ? जनप्रतिनिधी जो कोहि, जनुसुकै आस्थाका होउन् ती अस्थायी हुन् हाम्रा बिचार र जनमुखी सोंच स्थायी बनाऔ” ।
४) किसान चन्द्र राई “ब्यण्ड होईन ब्राण्ड बनाऔ बहस भईरहेको बेला यो आजको कृयाकलाप कति सहि ? यसबारे जिम्मेवार नीकायले गम्भिर भएर सोचोस ।
५) साहित्यकार श्रीराम राई “म जाँड रक्सी खादिन तर जाँड रक्सी भन्ने बितिकै म मेरो प्यारो गाउँधर, आमाबाबा र आफन्तहरु सम्झिन्छु । घर , मावलो र ससुराली सम्झन्छु । यहाँ हामी जन्मिनु अघि थेप्रै अबिभाबकको छत्रछाँयामा हुर्कियौ । न्वारान, छेवर र बिहे हुदै निरन्तर जीवन यात्रमा छौ जुन धरातल टेकेर हामी आयौ त्यही धरातल हामीलाइै रमाइैलो लाग्छ । हामीले पाएको सिडिओ, एलडिओ मात्रै होईन सिंगो जीवन नै अस्थायी छ । त्यहि पाएको पद र सम्मानको उपयोग गर्दै अगाडी बढ्न हामी सबैका लागि भलो हुने ।
एकजना पात्रले नयाँ ठिमीको एउटा डिस्टिलरी पसलमा यसको मूल्य कति भन्दै सोधेछ । पसलेले सहजै जवापष्m दिएछ, यो ठाँउबाट आएको यसको क्याँस २७ हजार पर्छ । उता उसकै गाउँ चाडपर्वको मुखैमा बनाएको जाँडरक्सी पाईदै थियो । सयौ मनहरु रुदै थिए । फेसबुकभरी असन्तुष्टि गुणासो र विरोध हुदै थियो । महासय गरिवले चाहि बाँच्नु पर्दैन याहाँ ? देशको मूख्य ठाँउमा खुलेआम पेयपदार्थ बेच्दा किन सधैभरि गाउँमा थरहरी ?